Bật Mí Bí Mật Về "Định Mệnh": Liệu Con Người Có Thể Thay Đổi Số Phận?

Định mệnh, hay còn gọi là số phận, vận mệnh, là điều gì đó có vẻ như đã được an bài từ trước cho mỗi con người. Nó định hướng cho tương lai, sự kiện cũng như nghiệp của chúng ta. Tuy nhiên, định mệnh không phải là sự ép buộc tuyệt đối. Con người vẫn có tự do ý chí để thay đổi vận mệnh của mình. Vậy định mệnh có phải là số trời an bài hay chỉ là kết quả tự nhiên của các sự lựa chọn và hành động của con người? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết này.

Định mệnh là gì?

Trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta thường xuyên bắt gặp những câu như: “định mệnh đã an bài mọi thứ cho bạn”, “bạn chính là định mệnh của đời tôi”, hay “việc chúng ta gặp nhau là do định mệnh”. Cụm từ "định mệnh" xuất hiện khá phổ biến trong đời sống thường nhật. Vậy, định mệnh thực sự là gì?

Định mệnh (tiếng Anh: fate) bắt nguồn từ tiếng Latin, từ "fatum" nghĩa là điều đã được định trước, và nó gắn liền với mọi sự việc trong đời sống của chúng ta.

Những sự kiện này được sắp xếp theo một trật tự tự nhiên của vũ trụ, mà dù chúng ta cố gắng đến mấy cũng khó có thể thay đổi. Chẳng hạn, một tai nạn bất ngờ xảy ra với bạn, hay một thảm họa thiên nhiên ập đến một làng mạc... Trong thần thoại của người Hy Lạp và La Mã, đã từng nhắc đến ba Nữ thần quyết định số phận con người là Clotho, Lachesis và Atropos.

Bên cạnh đó, trong tiếng Anh còn có từ "destiny", một từ đồng nghĩa với "fate", nhưng mang ý nghĩa tích cực hơn. Định mệnh trong "destiny" có thể bị ảnh hưởng bởi hành động của con người, có khả năng thay đổi tùy thuộc vào quyết định của họ.

Định mệnh có thực sự tồn tại không?

Tôi thừa nhận mình là người tin vào nhiều điều: may mắn, xui xẻo (đến một mức độ nào đó), thế giới bên kia, hồn ma, linh hồn, thần linh, nghiệp chướng, và quan trọng nhất là số phận. Vì vậy, từ khi 8 tuổi cho đến 30 tuổi, tôi luôn tin rằng "định mệnh" là có thật.

Tuy nhiên, gần đây tôi nhận ra rằng mình chưa bao giờ thực sự tìm hiểu kỹ lưỡng về "số phận". Trong quá trình tìm hiểu, tôi phát hiện ra khoa học không thể cung cấp câu trả lời chính xác cho mọi thứ. Và trong trường hợp này, câu hỏi trở nên rất rõ ràng.

Một bài viết khoa học đã chỉ ra rằng, số phận nằm trong tiềm thức của chúng ta, liên quan đến quá trình hình thành các nhiệm vụ và "Sự không chắc chắn lượng tử". Nguyên lý bất định cho rằng không thể xác định chính xác vị trí và chuyển động của một hạt cùng một lúc. Bất kỳ sự can thiệp hoặc quan sát nào cũng có thể khiến hạt lượng tử thay đổi trạng thái. Điều này có thể liên quan đến lựa chọn của chúng ta và cách chúng ta có thể dễ dàng thay đổi kết quả.

Tôi tiếp tục tìm hiểu và phát hiện ra quan điểm của nhiều người về số phận và lý do họ tin như vậy. Một người cho rằng số phận là kết quả tất yếu của tự nhiên từ nhân quả. Người khác lại nói rằng, mặc dù hành động là của chúng ta, nhưng số phận có sức đẩy đưa.

Tác giả bài viết chia sẻ: “Mọi sự kiện, kể cả sự kiện cấp lượng tử, đều có điểm bắt đầu và kết thúc xác định. Nhưng có sự không chắc chắn về những gì xảy ra ở giữa.” Sự linh hoạt giữa chúng được tạo ra bởi vật lý lượng tử, từ đó con người có thể kiểm soát một phần cuộc sống của mình, nhưng chỉ đến một mức độ nhất định. Các nhà khoa học đã chia sẻ niềm tin của họ, và tôi cảm thấy họ để lại nhiều câu hỏi hơn là giải đáp.

Trước khi tìm hiểu về Phật giáo, tôi luôn tự hỏi tại sao Trái Đất quay quanh Mặt Trời ở một khoảng cách chính xác để nhận ánh sáng mà không bị thiêu đốt? Đôi khi, một số tình huống trong cuộc sống xảy ra có vẻ như là "sự trùng hợp". Nghiên cứu này khiến tôi tự hỏi: bạn có tin vào số phận không? Hay đó chỉ là "may mắn" hoặc "sự trùng hợp"?

Định mệnh dưới góc nhìn Tôn giáo

Trong khi định mệnh được định nghĩa một cách khoa học, niềm tin vào nó và những tác động của nó lại không phải lúc nào cũng được mọi người chấp nhận một cách trọn vẹn. Mỗi cá nhân đều sở hữu một cách nhìn và giải thích riêng để ủng hộ quan điểm của mình. Bên cạnh đó, mỗi tôn giáo lại mang một quan niệm về định mệnh khác biệt.

Chiêm tinh học và Định mệnh

Chiêm tinh học coi định mệnh là thứ gắn kết với các biến động của Trái Đất và các vì sao trên bầu trời. Sự nghiệp và số phận của con người được cho là đã được định đoạt bởi những yếu tố thiên văn này.

Mỗi vì sao đại diện cho thời điểm sinh của một người, bao gồm giờ, ngày, tháng và năm. Tính cách, những đặc trưng nhận dạng và các sự kiện trong đời người đó đều chịu ảnh hưởng sâu đậm từ vì sao mà họ thuộc về. Định mệnh của họ được cho là đã được sắp đặt sẵn và không thể thay đổi.

Chẳng hạn, người sinh năm Dần thường phải trải qua nhiều đau khổ và thử thách trong thời thơ ấu, nhưng sau đó sẽ có một giai đoạn thuận lợi hơn khi bước vào tuổi trưởng thành. Điều này tương tự như các vì sao, lúc lấp lánh rõ ràng nhưng cũng có lúc mờ nhạt, không thể nhìn thấy được.

Cơ Đốc giáo

Trong quan niệm của những người theo đạo Cơ Đốc, số phận của họ chặt chẽ liên kết với Đức Chúa Trời. Họ tin rằng Chúa đã tạo dựng họ, và khi đến một thời điểm nhất định trong cuộc đời, họ sẽ trở về để phục vụ Ngài, coi cuộc sống trần thế này như một chặng dừng chân tạm thời.

Tuy nhiên, theo họ, Chúa không định đoạt trước ai sẽ giàu hay nghèo. Sự giàu nghèo đến với mỗi người một cách tự nhiên, giống như bàn tay có ngón dài ngón ngắn. Vì thế, trong xã hội loài người cũng có sự phân hóa tương tự. Việc được mệnh danh là "con của Chúa" hay người Cơ Đốc không phụ thuộc vào giàu nghèo, mà là những ai có đức tin vào Đức Chúa Trời và sống theo tình yêu thương, lòng bác ái, làm điều lành và tránh điều ác theo lời Chúa dạy.

Người Cơ Đốc giáo tin rằng số phận của họ là không thể thay đổi, không được phép chống lại ý Chúa, và họ tự nhận mình là bầy chiên của Ngài. Họ đến thế gian này để làm lòng Chúa an ủi, xóa bỏ mọi tội lỗi làm Ngài buồn lòng.

Phật giáo

Đối với Phật giáo, người Phật tử coi định mệnh là nghiệp báo từ kiếp trước mà họ đã tạo ra. Họ tái sinh vào thế gian này với hình hài mới, cuộc đời mới không phải để hưởng thụ mà để trả nợ nghiệp báo. Không ai là không phải gánh chịu quả báo của nghiệp mình đã tạo.

Trong quá trình trả nghiệp, người Phật tử trải qua nhiều khổ đau, nhưng sau khi hoàn tất, họ sẽ đạt được hạnh phúc. Để kiếp sau có thể sống hạnh phúc, kiếp này họ cần phải tu tâm, tích đức. Trong Phật giáo, số phận có thể được thay đổi thông qua việc làm những việc tốt và sống theo quy luật nhân quả.

Như vậy, quan niệm về định mệnh có nhiều cách hiểu khác nhau. Tuy nhiên, những người quá tin vào định mệnh thường ngại thay đổi, sợ hãi trước những điều mới mẻ có thể giúp họ cải thiện số phận. Họ thường chọn cách đứng yên, chịu đựng và luôn lo lắng, buồn phiền về cuộc sống.

Mặc dù việc tin vào định mệnh không hoàn toàn xấu, nhưng từ góc độ khoa học, nó lại mang nhiều ý nghĩa tiêu cực. Chẳng hạn, khi bạn gặp khó khăn, nếu bạn cho rằng đó là số phận và không cố gắng tìm cách khắc phục, bạn sẽ chấp nhận chịu đựng.

Chúng ta có thể bỏ lỡ cơ hội để thay đổi cuộc đời mình nếu không chủ động kết nối với ý chí và khát vọng vượt qua khó khăn. Khi bạn phó thác cuộc đời mình cho định mệnh, bạn thực tế đang giao quyền kiểm soát cho người khác.

Mối quan hệ giữa định mệnh và nghiệp

Định mệnh và nghiệp có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Theo quan niệm của Phật giáo, nghiệp chính là nguyên nhân tạo ra định mệnh của mỗi người.

Nghiệp là hành động, việc làm của con người. Những hành động tốt sẽ tạo ra nghiệp lành, còn những hành động xấu sẽ tạo ra nghiệp ác. Nghiệp quyết định kiếp sau của mỗi người như thế nào. Nếu tích lũy nhiều nghiệp lành, kiếp sau sẽ gặp nhiều may mắn, hạnh phúc. Ngược lại, nếu tạo ra nhiều nghiệp ác, kiếp sau sẽ khổ đau, bất hạnh.

Như vậy, nghiệp chính là nguyên nhân, còn định mệnh là kết quả. Định mệnh của mỗi người là sự tổng hòa của nghiệp tích lũy được qua nhiều kiếp sống. Nghiệp và định mệnh có quan hệ nhân quả, tương tác qua lại với nhau để tạo nên vận mệnh của mỗi con người.

Con người có thể thay đổi số phận của mình hay không?

Theo quan điểm của Phật giáo, con người hoàn toàn có thể thay đổi số phận của mình thông qua việc chuyển nghiệp. Bởi vì nghiệp tạo ra định mệnh, nên thay đổi nghiệp là thay đổi định mệnh.

Để thay đổi nghiệp, con người cần thực hiện những việc làm tốt, phước đức, bố thí, nhân ái, khoan dung... Những hành động tích cực này sẽ tạo ra nghiệp lành, và dần dần biến đổi nghiệp xấu từ những kiếp trước. Nhờ đó mà vận mệnh con người cũng thay đổi theo hướng tốt đẹp hơn.

Ngoài ra, thông qua việc tu tập, rèn luyện sự tỉnh thức, con người có thể vượt thoát vòng luân hồi sinh tử, đạt được giác ngộ và giải thoát. Lúc đó họ sẽ vượt ngoài mọi ràng buộc của nghiệp và định mệnh.

Như vậy, theo Phật giáo, con người hoàn toàn có thể thay đổi vận mệnh của chính mình nếu biết cố gắng chuyển hóa nghiệp. Định mệnh không phải là điều gì đó bất biến và không thể thay đổi.

Làm thế nào để con người kiểm soát cuộc sống của mình?

Để kiểm soát cuộc sống của bản thân, con người cần thực hiện một số việc sau:

• Xác định rõ mục tiêu, định hướng cho cuộc sống của mình. Điều này sẽ giúp bạn đưa ra những quyết định đúng đắn, phù hợp với con đường mình lựa chọn.
• Rèn luyện ý chí, nghị lực để vượt qua mọi khó khăn thử thách. Khi gặp sóng gió, hãy giữ vững lập trường, không đầu hàng hoàn cảnh.
• Sống có trách nhiệm với bản thân và mọi người xung quanh. Hãy tự mình tạo ra hạnh phúc thay vì trông chờ vào điều may mắn, hên xui.
• Luôn học hỏi, trau dồi kiến thức và kỹ năng để có thể ứng phó linh hoạt trước mọi tình huống cuộc sống. Đừng dừng lại ở một mức nhất định.
• Sống có mục đích và ý nghĩa. Tìm ra lý do sống của riêng mình thay vì sống cuộc sống của người khác.

Nếu áp dụng những điều trên, bạn sẽ dần dần làm chủ được cuộc đời mình. Đừng đổ lỗi cho số phận, hãy tự mình tạo nên số phận của chính mình.

Kết luận

Như vậy, định mệnh không phải là thứ gì đó hoàn toàn tách biệt với con người. Đúng hơn, nó là sự tổng hòa giữa những gì trời định và chính bản thân chúng ta. Định mệnh có thể định hướng nhưng không ép buộc. Vận mệnh của mỗi người có thể thay đổi dựa trên các quyết định và hành động. Hãy tin vào bản thân, nỗ lực hết mình rồi hãy để số phận dẫn lối. Hy vọng bài viết đã giúp bạn có cái nhìn sâu sắc hơn về định mệnh cũng như vai trò của chính mình trong việc tự tạo nên vận mệnh.