Tháng Chạp Là Tháng Nào? Cần Làm Gì Để Tránh Xui Xẻo?

Tháng cuối cùng trong năm âm lịch là tháng Chạp, thời điểm mà nhiều người Việt Nam chúng ta quan tâm đến những điều kiêng kỵ để tránh vận xui trong năm mới. Chắc hẳn, trong chúng ta ai cũng từng nghe cụ già khuyên không nên cãi vã, đổ vỡ hay vay mượn tiền bạc trong tháng này.

Lý do là vì theo quan niệm dân gian, tháng Chạp là thời điểm ông bà tổ tiên về thăm con cháu, vì vậy mọi việc làm trong tháng này ảnh hưởng đến vận may của cả năm sau. Đặc biệt, vào ngày Rằm tháng Chạp, người Việt Nam thường làm lễ cúng ông bà để cầu chúc may mắn, bình an cho gia đình trong dịp Tết Nguyên Đán sắp đến.

Vậy nên, để đón một năm mới an lành, chúng ta hãy cùng xem lại những điều kiêng kỵ truyền thống trong tháng cuối cùng của năm này nhé!

Tháng Chạp là gì?

Tháng Chạp là tháng thứ 12 trong năm Âm lịch, tương ứng với khoảng thời gian từ giữa tháng 12 đến giữa tháng 1 Dương lịch. Đây được coi là tháng quan trọng nhất trong năm bởi báo hiệu sự kết thúc một chu kỳ và sự khởi đầu của một chu kỳ mới.

Trong tiếng Việt, Tháng Chạp còn được gọi với nhiều tên khác như "tháng củ mật", "tháng ăn Tết" bởi đây chính là thời điểm người Việt chuẩn bị đón năm mới theo lịch Âm. Một số ngày lễ quan trọng truyền thống được tổ chức trong tháng này gồm:

• Lễ cúng ông Công, ông Táo (ngày 23 tháng Chạp)
• Lễ cúng Tất niên (29 hoặc 30 tháng Chạp)
• Lễ Giao thừa, đón Tết Nguyên đán (đêm 30 Tết)

Tháng củ mật là gì?

"Củ mật" là cách đọc trại của cụm từ "của mật", có nghĩa là tiền bạc, tài sản. Do vậy, Tháng Chạp còn được gọi là "tháng củ mật" ý chỉ thời điểm mọi người chi tiêu nhiều tiền để mua sắm, sửa soạn đón Tết.

Đây cũng là thời điểm nhiều hoạt động mua bán diễn ra sôi động, doanh thu tăng cao nên ảnh hưởng lớn đến tài chính, tiền bạc của con người. Chính vì vậy, Tháng Chạp được gọi là "tháng củ mật" - tháng liên quan mật thiết đến tiền tài.

Tháng Chạp là tháng trồng khoai có ý nghĩa gì

Trong dân gian có quan niệm cho rằng trồng khoai, khoai mỡ trong Tháng Chạp sẽ mang lại may mắn, tài lộc cho gia chủ trong năm mới. Điều này bắt nguồn từ việc khoai là loại cây dễ trồng, sau khi trồng ít tốn công chăm sóc mà vẫn sinh sôi nảy nở.

Khoai tượng trưng cho sự no đủ, sung túc nên thường được dùng làm lễ vật cúng ngày Tết. Việc trồng khoai vào dịp cuối năm vừa để phục vụ nhu cầu ăn Tết, vừa mang ý nghĩa cầu mong một năm mới đủ đầy để "ăn Tết no đủ".

Nguồn gốc của các kiêng kỵ

Các kiêng kỵ trong Tháng Chạp bắt nguồn từ nhiều lý do khác nhau, trong đó phổ biến là:

• Thể hiện lòng tôn kính với các vị thần linh, tổ tiên
• Cầu mong một năm mới bình an, may mắn
• Tránh làm điều xấu, mang âm khí vào nhà

Một số kiêng kỵ còn bắt nguồn từ các câu chuyện, giai thoại dân gian. Chẳng hạn kiêng cắt tóc trong tháng này xuất phát từ truyền thuyết về một người đàn ông bị bệnh nặng vì cắt tóc đêm 30 Tết.

Những điều mọi người thường kiêng kỵ vào Tháng Chạp

Tháng Chạp là tháng cuối cùng trong năm Âm lịch, đánh dấu sự kết thúc một năm cũ và sự bắt đầu của một năm mới. Đây cũng là thời điểm mà nhiều người Việt Nam thực hiện các phong tục và kiêng kỵ để cầu cho may mắn, tài lộc và bình an trong năm tới.

Rằm tháng Chạp hạn chế vay mượn

Theo phong tục, vào ngày Rằm tháng Chạp, mọi người thường tránh việc vay mượn tiền bạc hay vật dụng. Điều này xuất phát từ niềm tin rằng việc vay mượn vào thời điểm giao thừa giữa hai năm có thể khiến cho cả năm sau luôn thiếu thốn, vất vả.

Chính vì vậy, người Việt thường cố gắng trả hết nợ nần trước thời điểm Rằm tháng Chạp để đón năm mới với tâm thế thoải mái, tin rằng điều đó sẽ mang lại nhiều may mắn, tài lộc cho bản thân và gia đình.

Không chụp hình khi vào đền chùa

Trong những ngày cuối năm, nhiều người thường đi lễ chùa, đền để cầu bình an cho gia đình. Tuy nhiên, một điều kiêng kỵ phổ biến là không nên chụp ảnh khi đang ở trong khu vực đền, chùa. Đây được xem là hành động thiếu tôn trọng đối với các vị thần, Phật.

Ngoài ra, một số người cho rằng hành động này có thể xua đuổi vận may ra khỏi đền, chùa, khiến bản thân gặp nhiều rủi ro, xui xẻo trong năm tới. Vì vậy, khi vào đền, chùa vào dịp cuối năm, mọi người thường kiêng cử chụp ảnh để tránh những điều không may có thể xảy ra.

Không tranh cãi, gây gổ, đánh nhau

Thời điểm Tháng Chạp và Tết Nguyên Đán là lúc mọi người sum họp bên gia đình, quây quần bên nhau để đón năm mới. Chính vì vậy, các mâu thuẫn, tranh cãi hay đánh nhau vào thời điểm này được xem là điều cực kỳ xui xẻo.

Người Việt quan niệm rằng những hành động tiêu cực đó sẽ đem lại vận đen cho cả năm sau. Nó cũng phản ánh một năm cũ đầy rẫy mâu thuẫn, không may mắn để lại hệ quả xấu cho tương lai. Vì thế, đa số mọi người đều lựa chọn kiêng cử mọi hành động gây gổ, đánh nhau để đảm bảo một không khí đón Tết vui vẻ, hòa thuận.

Không nhặt, dùng tiền rơi ngoài đường

Một điều kiêng kỵ khác là không nhặt hoặc sử dụng những đồng tiền rơi ngoài đường vào dịp cuối năm. Quan niệm dân gian cho rằng, việc làm này tượng trưng cho sự may mắn bị "đánh rơi" khỏi tay mình.

Nếu nhặt tiền rơi và sử dụng chúng, người đó có thể sẽ gặp phải nhiều rủi ro, mất mát trong năm sau. Thay vào đó, nhiều người tin rằng, để đảm bảo may mắn, họ sẽ để mặc những đồng tiền đó nằm trên đường cho đến hết ngày Tết. Đây được xem là cách để tránh vận xui xẻo đeo bám cả năm dài.

Tránh làm vỡ bát đĩa

Theo quan niệm dân gian, việc làm vỡ bát đĩa trong Tháng Chạp được cho là điềm xấu, tiên đoán một năm mới đầy rẫy rắc rối và bất hòa trong gia đình. Do đó, các gia đình thường cẩn thận tránh làm rơi vỡ đồ đạc trong tháng này.

Không trồng cây có âm khí trong nhà hoặc trước cửa nhà

Người xưa tin rằng một số loại cây như đa, dừa, trắc bá... có hàm lượng âm khí cao, không nên trồng gần nhà cửa vì sẽ ảnh hưởng xấu tới vận may của gia chủ. Do đó, Tháng Chạp được xem là thời điểm kiêng trồng loại cây này.

Tránh để nhà cửa ẩm ướt, rêu mốc

Người Việt quan niệm rằng ngôi nhà ẩm thấp, tối tăm sẽ khiến vận khí trở nên xấu đi. Chính vì thế, các hộ gia đình thường dọn dẹp vệ sinh nhà cửa thật sạch sẽ, lau chùi ngóc ngách để đón năm mới với điều may lành.

Kiêng cắt tóc, mua giày dép mới

Ở một số vùng miền, người dân quan niệm rằng việc cắt tóc hoặc mua dép mới trong Tháng Chạp sẽ khiến cho tài lộc bị đứt quãng, làm ảnh hưởng đến sự sung túc đầy đủ trong năm sau.

Kiêng quét rác, đổ nước ra đường vào đêm Giao thừa

Theo phong tục, đêm Giao thừa là thời khắc thiêng liêng để đón nhận may mắn đầu năm. Do đó, nhiều gia đình kiêng không quét dọn nhà cửa hay đổ rác vào đêm này để "giữ lộc", giữ cho tài lộc và may mắn được ở lại trong nhà.

Nhìn chung, các kiêng kỵ trong Tháng Chạp đều xuất phát từ niềm tin về thế giới tâm linh của người Việt. Thông qua việc kiêng cữ những điều nhất định, con người hy vọng có thể tránh xui xẻo và thu hút nhiều may mắn, tài lộc đến với bản thân và gia đình trong năm mới.

Quan niệm hiện đại về kiêng kỵ

Trong xã hội hiện đại ngày nay, nhiều người đã có cách nhìn nhận khác về các kiêng kỵ dân gian. Nhìn chung, nên có thái độ tiếp nhận linh hoạt, vừa tôn trọng giá trị văn hóa truyền thống nhưng cũng không cần quá cứng nhắc.

Cụ thể, một số kiêng kỵ mang tính chất mê tín dị đoan, thiếu cơ sở khoa học như kiêng cắt tóc, mua dép... có thể được bỏ qua mà không ảnh hưởng nhiều. Tuy nhiên, một số kiêng kỵ khác lại có ý nghĩa tích cực như giữ gìn vệ sinh nhà cửa, tránh xung đột... vẫn đáng được lưu tâm tuân theo.

Nói tóm lại, mỗi người nên có cách tiếp cận sáng suốt, lựa chọn những phong tục tốt đẹp phù hợp với bản thân và gia đình để đón mừng năm mới trọn vẹn ý nghĩa.

Kết luận

Những kiêng kỵ trong Tháng Chạp bắt nguồn từ niềm tin tâm linh, có ý nghĩa tích cực là cầu mong sự may mắn cho con người. Tuy vậy, chúng ta cũng cần có cách nhìn nhận đúng đắn, khoa học để tránh rơi vào mê tín.

Điều quan trọng là gìn giữ những nét đẹp văn hóa, phong tục truyền thống của dân tộc nhưng vẫn tiếp nhận một cách cởi mở, linh hoạt và phù hợp với thời đại.